Każdy z nas spotkał się z podawaniem koniom cukru. Jeżeli nie w stajni, to na pewno w literaturze. Czy jednak jest to zdrowe? Jakie konsekwencje niesie to za sobą? Jakie zalety można wymienić?
Zalety podawania koniom cukru
Wiele ludzi używa cukru jako nagrody. Jego słodki smak pasuje większości koni, wzmagając ślinienie i żucie, co może być przydatne na treningu. Ze względu na to, że dość szybko się rozpuszcza, jego kawałki nie będą zalepiać wędzidła i przeszkadzać koniowi podczas jazdy. Cukier jest też wysokoenergetyczny, więc jego dodatek może zwiększyć wydolność konia, szczególnie podczas zawodów czy długich terenów.
Oprócz tego, cukier jest również świetną formą nagrody, ponieważ jest dostępny w postaci kostek, które można prosto podzielić na mniejsze części i dać koniowi. Dodatkowym atutem jego smaku jest to, że doskonale maskuje nieprzyjemne smaki. Jeśli koń musi przyjąć leki, a nie lubi ich smaku, można podać mu je pomiędzy kostkami cukru. Istnieje wtedy prawdopodobieństwo, że łapczywy i łakomy koń zje też leki, ignorując nieprzyjemny smak.
Wady podawania koniom cukru
Głównym problemem jest nadwaga, cukrzyca oraz problemy z zębami, wszystkie spowodowane cukrem. Cukier jest dwucukrem, stworzonym z fruktozy i glukozy. Oznacza to, że jest bardzo łatwo przyswajalny i bardzo energetyczny. Niestety, energetyczność zawdzięcza powodowaniu gwałtownego skoku glukozy we krwi. Jest to duże zagrożenie dla koni, które są wrażliwe na wahania poziomu cukru. Dlatego może to prowadzić do zaburzeń metabolicznych lub cukrzycy.
Poziom glukozy we krwi reguluje wydzielanie insuliny, która z kolei uaktywnia lub dezaktywuje niektóre ośrodki hormonalne. Gwałtowny wzrost poziom cukru, a co za tym idzie, zwiększone wydzielanie insuliny, mogą powodować wahania hormonów płciowych, kortyzolu, hormonu wzrostu czy adiponektyny. Tak samo utrzymujący się wysoki poziom insuliny we krwi.
Najczęściej jednak spotyka się problemy związane z cukrzycą lub insulinoopornością.
Cukrzyca u koni
U koni cukrzyca ma mechanizm działania podobny do ludzkiej cukrzycy typu drugiego, wiąże się więc z insulinoopornością. Z wiekiem lub przez utrzymujący się wysoki poziom glukozy we krwi, komórki przestają być wrażliwe na działanie insuliny. Co się więc dzieje? Insulina umożliwia komórkom ciała przyswajanie glukozy do ich wnętrza, gdzie albo zostają zużyte jako źródło energii, albo zmagazynowane jako glikogen. Ma ona oczywiście wiele innych funkcji, ale ta jest najbardziej istotna w przypadku cukrzycy.
Bowiem gdy organizm przestaje na nią reagować, glukoza nie zostaje przyswojona, a zostaje we krwi. Może ona prowadzić do uszkodzenia naczyń krwionośnych lub nerwów, a także zwiększać ryzyko zawałów serca oraz miażdżycy, poprzez odkładanie się tłuszczów i cholesterolu w naczyniach krwionośnych. Wysoki poziom glukozy utrudnia też gojenie się ran, zwalczanie infekcji oraz uszkadza różne narządy, w tym oczy, nerki czy wątroba lub trzustka.
W miarę jak choroba postępuje, trzustka stopniowo przestaje wydzielać insulinę, co tylko napędza symptomy. Powoduje to u koni nadmierną utratę wagi lub otyłość, w zależności od konia, ale też wzmożone pragnienie, wielomocz, zmęczenie, zmiany w sierści, oraz zwiększa ryzyko ochwatu.
Jak zapobiegać cukrzycy i insulinooporności u koni
Najbezpieczniej jest zapewnić koniowi stałą dietę i ruch, oraz monitorować wagę i poziom glukozy. Jest to najprostszy sposób by zapobiec chorobie. Ograniczenie pokarmów z łatwo przyswajalnymi węglowodanami i cukrami jest podstawą diety. Jeśli jednak podajemy koniowi posiłki bogate w cukry proste lub z jakiegoś powodu zdecydujemy się na podanie cukru, najprostszym sposobem na utrzymanie jego stałego poziomu we krwi jest ruch. Komórki zużyją glukozę na napędzanie mięśni, co zapobiegnie jej gromadzeniu się we krwi lub komórkach w postaci glikogenu.
Zobacz również:
- Wpływ oleju na zdrowie konia – Czemu olej jest istotny? Czym się różni Omega-3 od Omega-6?
- Selen i dlaczego jest istotny? – Po czym poznać że koń ma niedobór selenu? Jakie konsekwencje to za sobą niesie?
- CBD dla koni – Pomoc czy używka? Czy koń będzie na 'haju’? Czy CBD uspokaja?
- Czosnek w końskiej diecie – Jaki ma wpływ na wątrobę? Czy można podać zwykły?
- Zioła dla koni – Jak podawać? Od kiedy konie piją herbatę? Czy konie lubią miętę?
- Rośliny padokowe o właściwościach zdrowotnych – Jakie rośliny sadzić na padoku? Czemu konie jedzą wierzbę? Jaki jest naturalny środek przeciwbólowy?
